Jezioro Loch Ness leży w dolinie Glen More. Jej linia uskoku biegnie od dna Morza Północnego w północno-wschodniej Szkocji aż do szelfu atlantyckiego w południowo-zachodniej części kraju. Dolina przecina Szkocję na pół.
Ponad pięćset mln. lat temu skały tworzące górzysty region Highlands spoczywały w ciepłych morzach tropików, daleko na południe od równika. Jakieś czterysta mln. lat temu Ameryka Północna i Europa zderzyły się ze sobą, czego efektem było powstanie ogromnego łańcucha górskiego. Dzisiaj znamy go jako Góry Kaledońskie. Dwadzieścia mln. lat później powstała linia uskoku doliny Glen More, a położone na północ od jeziora góry „zsunęły się” o 100 kilometrów na południowy zachód, tworząc tym samym bezkresną dolinę.
Z biegiem czasu Ameryka Północna oddaliła się od Europy, ustępując miejsca Oceanowi Atlantyckiemu. Jako że oba kontynenty znalazły się wówczas w północnej szerokości geograficznej, przeszły niejedną epokę lodowcową. Efekty zlodowaceń możemy podziwiać dziś w postrzępionych górskich szczytach, które widać po obu stronach promu.
Ostatnie zlodowacenie miało miejsce około dwanaście tys. lat temu. Po nim jezioro Loch Ness napełniło się słodką wodą i przybrało kształt znany nam dzisiaj. U brzegów jeziora pojawiły się roślinność i drzewa, lecz większość z nich ścięto w średniowieczu. Wykorzystywano je na węgiel używany do wytapiania metalu. Widoczne po obu stronach lasy iglaste składają się w większości z gatunków sprowadzonych do Szkocji z innych miejsc. Znajdziemy tu m.in. modrzew, daglezję zieloną, świerk pospolity, a nawet sekwoję.
Jedyny rodzimy dla naszego kraju gatunek tego drzewa to sosna zwyczajna – najlepiej obserwować ją w rezerwatach przyrody, np. w dolinie Glen Affric. Woda Loch Ness wygląda na bardzo ciemną – dzieje się tak za sprawą torfu, który barwi wpływającą do jeziora wodę rzeczną.
Jezioro ma około 35 km długości, jego średnia szerokość wynosi 1,5 km, a głębokość – 230 m. W jeziorze Loch Ness zmieściliby się ludzie z całego świata (i to ponad trzykrotnie!), a ilość znajdującej się w nim wody przekracza łączną ilość wody ze wszystkich jezior, rzek i akwenów z całej Anglii i Walii, w tym z obfitej w jeziora angielskiej krainy Lake District.
W tak wielkim jeziorze bez trudu zmieści się więc niejedna tajemnica…